วิธีสำรวจตัวเองว่าเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองต้องคลำจุดไหนบ้าง

พบก้อนโต 1 ซม.มีไข้ น้ำหนักลด เหงื่อออกตอนกลางคืน

วิธีสำรวจตัวเองว่าเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองต้องคลำจุดไหนบ้าง

รายงานพิเศษหัวข้อ : วิธีตรวจมะเร็งต่อมน้ำเหลืองด้วยตัวเอง : มะเร็ง รู้เร็ว หายได้ 
บรรยายโดย : อ.นพ.วีรภัทร โอวัฒนาพานิช
(อาจารย์ประจำ คณะแพทย์ศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล )
ที่มาคลิป : พบหมอมหิดล

เพราะมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเกิดขึ้นได้ทุกช่วงอายุ การสังเกตและคลำต่อมน้ำเหลืองด้วยตัวเองเป็นประจำ ก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ช่วยให้พบอาการผิดปกติได้ตั้งแต่ระยะแรก ๆ อ.นพ.วีรภัทร โอวัฒนาพานิช คณะแพทย์ศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล สอนวิธีคลำต่อมน้ำเหลืองด้วยตนเองพร้อมคำแนะนำให้ทุกคนสามารถคลำต่อมน้ำเหลืองได้เองที่บ้าน

          เนื่องจากมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเจอได้ในทุกช่วงอายุ นะครับ ตั้งแต่วัยรุ่นจนถึงผู้สูงอายุ ดังนั้นจึงแนะนำให้คลำต่อมน้ำเหลือง ตั้งแต่อายุ 20 ปีขึ้นไป ความถี่ที่คลำต่อมน้ำเหลืองประมาณเดือนละ 1 ครั้ง นะครับ ปกติในร่างกายของคนเราจะมีต่อมน้ำเหลืองประมาณกว่า 200 กว่าต่อม ต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ภายในที่เราไม่สามารถคลำได้ ต้องอาศัยการตรวจทางรังสี แต่อีกส่วนหนึ่งคือ ตำแหน่งที่เราสามารถที่จะคลำได้ นะครับ

วิธีการคลำต่อมน้ำเหลืองด้วยตัวเอง

          วิธีการคลำต่อมน้ำเหลืองเนี่ย เราจะใช้นิ้ว 3-4 นิ้วนะครับ ในการคลำต่อมน้ำเหลืองนะครับ โดยใช้มือตรงข้ามของบริเวณที่เราจะคลำนะครับ โดยเวลาคลำ เราก็จะกดบริเวณที่นะคลำนะครับ เบา ๆ และก็คลำเป็นวงกลม 1-2 รอบ ถ้าเราพบว่าคลำเจอเหมือนลักษณะเป็นก้อน ที่เจอเกิน 1 เซ็นติเมตร นะครับ ก็ให้สงสัยว่า เนี่ยอาจจะเป็นภาวะต่อมน้ำเหลืองที่โตกว่าปกติ ซึ่งอาจจะเจ็บหรือไม่เจ็บก็ได้ครับ
จุดสำคัญที่จะคลำเพื่อตรวจหามะเร็งต่อมน้ำเหลืองด้วยตัวเอง
          ต่อมน้ำเหลืองมีทั้งหมด 9 ตำแหน่งนะครับ ที่เราสามารถที่จะคลำเองได้ โดยต้องคลำทั้ง 2 ข้างนะครับ คือ ข้างซ้ายและข้างขวา ครับ

ตำแหน่งที่ 1 ของต่อมน้ำเหลือง คือ กกหู(หน้า หลัง)

 เริ่มจากตำแหน่งแรกคือบริเวณ หน้ากกหู ครับ หลังกกหู

ตำแหน่งที่ 2 ของต่อมน้ำเหลือง คือ คอ

โดยคอด้านหน้าเนี่ย เวลาคลำก็ควรจะคลำทั้ง ส่วนบน ส่วนกลาง และส่วนล่าง นะครับ คอด้านหลัง ก็เช่นเดียวกันนะครับ ก็คือ ส่วนบน ส่วนกลาง และส่วนล่าง นะครับ ทั้ง 2 ข้าง นะครับ

ตำแหน่งที่ 3 ของต่อมน้ำเหลือง คือ ท้ายทอย

          

ตำแหน่งที่ 3 บริเวณท้ายทอยนะครับ เวลาเราคลำท้ายทอยจะเจอตำแหน่งที่นูนที่สุดนะครับ บริเวณต่อมน้ำเหลือง คือ จะอยู่ใต้จุดที่นูนที่สุดของกระดูก ของกะโหลกศีรษะเรา นะครับ

ตำแหน่งที่ 4 ของต่อมน้ำเหลือง คือ ใต้ขากรรไกร

ถัดมาก็คือ บริเวณใต้ขากรรไกร นะครับ วิธีคลำคือ ให้เราเงยหน้าเล็กน้อย และก็คลำบริเวณใต้ขากรรไกร ทั้ง 2 ข้าง นะครับ 

ตำแหน่งที่ 5 ของต่อมน้ำเหลือง คือ ใต้คาง

วิธีคลำคือ ให้เงยหน้าเล็กน้อยเช่นเดียวกัน ต่อมน้ำเหลืองจะอยู่บริเวณตรงกลางนะครับ ใต้คางเราพอดีครับ 

ตำแหน่งที่ 6 ของต่อมน้ำเหลือง คือ บริเวณไหปลาร้า

บริเวณไหปลาร้าเนี่ย ให้คลำบริเวณไหปลาร้าทั้ง 2 ข้าง นะครับ

ตำแหน่งที่ 7 ของต่อมน้ำเหลือง คือ บริเวณข้อศอก

วิธีการคลำบริเวณต่อมน้ำเหลือง คือ ให้งอข้อศอกและก็จับบริเวณที่นูนที่สุดนะครับ ต่อมน้ำเหลืองจะอยู่บริเวณใต้กระดูกของส่วนที่นูนที่สุดนะครับ

ตำแหน่งที่ 8 ของต่อมน้ำเหลือง คือ บริเวณรักแร้

ถัดไป คือ บริเวณรักแร้ นะครับ วิธีการคลำคือ ใช้นิ้วเรานะครับ สอดบริเวณซอกรักแร้จุดที่ลึกที่สุด นะครับ หลังจากนั้นก็คลำเป็นวงกลมเช่นเดียวกัน 1-2 รอบ หลังจากนั้นให้ไล่ลงมาตามกระดูกซี่โครงนะครับ ลงมาประมาณ 2-3 นิ้ว ว่ามีต่อมน้ำเหลืองโตหรือเปล่า

ตำแหน่งที่ 9 ของต่อมน้ำเหลือง คือ บริเวณขาหนีบ

จุดสุดท้าย คือ บริเวณขาหนีบ ครับ วิธีการคลำคือ ใช้นิ้วคลำบริเวณข้อพับขาหนีบ ไล่จากด้านข้างเข้ามาด้านในนะครับ ทำเป็นวงกลมเช่นเดียวกัน 1-2 รอบ ในแต่บริเวณแต่ละจุดครับ

อาการระวังและสงสัยที่ควรจะมาพบแพทย์

          โดยลักษณะอาการที่ควรจะมาพบแพทย์ คือ มีต่อมน้ำเหลืองที่โตเกิน 1 เซ็นติเมตร นานเกิน 1 สัปดาห์ หรือ ตรวจพบว่ามีต่อมน้ำเหลืองที่โตร่วมกับมีอาการผิดปกติอื่น ๆ เช่น มีไข้ น้ำหนักลด หรือมีอาการเหงื่อแตกตอนกลางคืน ให้รีบมาปรึกษาแพทย์ครับ

[ขอขอบคุณ  อ.นพ.วีรภัทร โอวัฒนาพานิช อย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย]
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย หยินหยาง]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]

ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ช่อง YouTube | Mahidol Channel : https://www.youtube.com/mahidolchannel
Facebook | https://www.facebook.com/mahidolchannel
Mahidol University มหาวิทยาลัยมหิดล | https://www.mahidol.ac.th/th
Website | https://www.mahidolchannel.com | https://channel.mahidol.ac.th/
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล | https://www.si.mahidol.ac.th/th/