ถึงฉีดวัคซีนป้องกันแล้ว ก็ยังมีโอกาสเป็นโรคพิษสุนัขบ้าได้
สัตว์เลี้ยงที่ฉีดวัคซีนแล้ว สามารถป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าได้ 100% จริงหรือไม่
รายงานพิเศษหัวข้อ : พิษสุนัขบ้า ภัยใกล้ตัว...จากสัตว์เลี้ยงแสนรักบรรยายโดย : อ.ดร.นพ.สัณฑ์ ม่วงน้อยเจริญ
(รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล )
ที่มาคลิป : พบหมอมหิดล
รู้หรือไม่ว่าสัตว์เลี้ยงที่ดูน่ารักไม่มีพิษ ไม่มีภัยอย่างน้องหมา น้องแมว ข้าง ๆ ตัวคุณ อาจทำให้คุณตายได้! เพราะแผลถูกกัดเล็ก ๆ หรือรอยข่วนเพียงนิดเดียวก็อาจจะนำมาซึ่งโรคพิษสุนัขบ้าที่ยังไม่มีทางรักษา ภัยร้ายถึงตายที่แฝงมากับสัตว์เลี้ยงแสนรักนี้จะป้องกันได้อย่างไร?
โรคพิษสุนัขบ้ามีในสัตว์ชนิดใดบ้าง
โรคพิษสุนัขบ้าหากเป็นแล้วรักษาไม่หาย ส่วนมากเสียชีวิต ตายอย่างเดียวครับ พิษสุนัขบ้าหรือทางการแพทย์เรียกว่า โรค Rabies เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส ไวรัสชนิดนี้มันแพร่กระจาย ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นอกจากสุนัขก็จะมี สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเกือบทุกชนิด แมว ค้าวคาว ลิง สามารถนำโรคนี้ได้หมดเลย
กลไกการทำงานของไวรัสพิษสุนัขบ้า
ไวรัสชนิดนี้มันมีการแพร่กระจาย และทำลายระบบประสาท โดยเฉพาะประสาทส่วนกลาง ผู้ที่รับเชื้อ เด่น ๆ ก็จะมีอาการทางระบบประสาทที่ผิดปกติไป อาจจะมีอาการซึมหรือมีอาการชักเกร็ง มีไข้ มีการควบคุมร่างกายที่ผิดปกติไป จนถึงเสียชีวิตได้ครับอาการของผู้ที่ได้รับเชื้อพิษสุนัขบ้า
อาการของผู้ที่ได้รับเชื้อพิษสุนัขบ้า แบ่งเป็น 3 ระยะด้วยกัน คือ ระยะเริ่มต้น ผู้ป่วยจะมีอาการเหมือนมีไข้ เบื่ออาหาร คันมากในบริเวณแผลที่ถูกกัดหรือข่วน ระยะต่อมาคือ ระยะทางระบบประสาท ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการสับสน กระสับกระส่าย คลุ้มคลั่ง เซื่องซึม กลืนลำบาก กลัวน้ำ อาจมีการชักเกร็งรุนแรงและเป็นอัมพาต ระยะสุดท้าย ผู้ป่วยจะมีภาวะหัวใจล้มเหลว หัวใจหยุดเต้น และเสียชีวิต
(หมอ) ไม่ทราบวันนี้เป็นอะไรมาครับ
(คนไข้) โดนแมวกัดมาครับ
(หมอ) แมวกัดเหรอครับ และเป็นแมวที่ไหนครับ
(คนไข้) เป็นแมวของเพื่อนบ้านครับ
(หมอ) แมวดูป่วยไหมครับ เขาได้ฉีดยาบ้างไหมครับ
(คนไข้) แมวปกติครับ เขาบอกว่าฉีดยาทุกปีครับ
สัตว์เลี้ยงที่ฉีดวัคซีนแล้ว สามารถป้องกันพิษสุนัขบ้าได้ 100% จริงหรือไม่
(หมอ) ความเข้าใจผิดของคนที่ อาจจะพบได้บ่อย ๆ ก็คือว่า หมาแมวฉันฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า เรียบร้อยแล้ว ไม่เป็นหรอก ไม่ติดหรอก ไม่มีทางเป็นได้ วัคซีนที่ฉีดให้หมาให้แมว ไม่ได้สามารถป้องกันโรคได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ ฉีดวัคซีนแล้วอาจจะเป็นก็ได้จริง ๆ คนอาจจะเข้าใจผิดคิดว่า ต้องถูกกัดอย่างเดียว ความจริงแล้วการติดเชื้อเกิดจากการสัมผัส ไม่ว่าจะเป็น จากการถูกข่วน มีแผลเปิด หรือว่าถูกเลีย ถูกน้ำลาย อาจมีความเสี่ยงที่จะติดได้
(หมอ) เคยฉีดยาป้องกันพิษสุนัขบ้า มาก่อนไหมครับ
(คนไข้) เคยฉีดครับ แต่นานแล้วครับ
(หมอ) เกิน 3 ปี 5 ปีหรือยัง
(คนไข้) เกิน 10 ปี
(หมอ) เกิน 10 ปีแล้ว โอเคครับ
คนที่เคยฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าแล้ว ป้องกันได้ 100% หรือไม่
(หมอ) จากการประเมินดูนะครับ คือ โดนแมวกัดมีเลือดออกขนาดนี้นะ ถึงจะมีประวัติเคยฉีดวัคซีนมาก่อน แต่ว่ามันเกิน 3 ปีแล้ว อย่างไรคงต้องฉีดใหม่นะครับ การฉีดวัคซีนก็จะมีตารางการฉีดวัคซีนให้ ว่าจะต้องมาฉีดกี่ครั้ง ก็จะฉีดครั้งแรก วันที่สาม วันที่เจ็ด และก็ 2 สัปดาห์ และก็ 1 เดือน ก็แนะนำให้มาฉีดให้ครบตามกำหนด
(หมอ) สำหรับวันนี้เดี๋ยวรอฉีดยากับคุณพยาบาล และคุณพยาบาลจะออกใบนัดให้นะครับ หลังจากฉีดยาถ้าเกิดมีอาการผิดปกติ หรือว่า ทานยาแล้วมีอาการผิดปกติ ให้กลับมาพบแพทย์ หลังจากนี้ถ้าเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็สามารถกลับบ้านได้เลย พักผ่อนที่บ้านได้ ก็อย่าลืมมาฉีดยาตามนัดนะ การฉีดวัคซีน หลังจากคาดว่าได้รับเชื้อพิษสุนัขบ้า ต้องฉีดทั้งหมด 5 ครั้ง คือในวันที่หนึ่ง สาม เจ็ด 2 สัปดาห์ และ 1 เดือน นับจากการฉีดครั้งแรก
โรคพิษสุนัขบ้าสามารถรักษาได้หรือไม่และมีวิธีป้องกันอย่างไร
เนื่องจากโรคนี้เป็นเชื้อไวรัส และก็ยังไม่มียาที่ใช้รักษาได้โดยตรงอย่างมีประสิทธิภาพ ข้อแนะนำสำหรับคนปกติทั่วไปนะครับ ถ้าเกิดว่าเล่นกับสัตว์ และมีโดนกัดหรือว่าโดนข่วน มีแผล แนะนำว่าไปพบแพทย์ประเมินความเสี่ยง ว่าเราจัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยงมาก เสี่ยงน้อยแค่ไหน
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย หยินหยาง]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]
ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ช่อง YouTube | Mahidol Channel : https://www.youtube.com/mahidolchannel
Facebook | https://www.facebook.com/mahidolchannel
Mahidol University มหาวิทยาลัยมหิดล | https://www.mahidol.ac.th/th
Website | https://www.mahidolchannel.com | https://channel.mahidol.ac.th/
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล | https://www.si.mahidol.ac.th/th/
