ถ่ายเป็นมูกปนเลือด ท้องผูกสลับท้องเสีย ถ่ายไม่สุด ปวดเบ่ง
โรคมะเร็งลำไส้รู้เร็วรักษาหายขาดได้
รายงานพิเศษหัวข้อ : มะเร็งลำไส้ใหญ่ รู้ไว้...ป้องกันได้บรรยายโดย : รศ.นพ.วรุตม์ โล่ห์สิริวัฒน์ (อาจารย์ประจำภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล)
ที่มา : ช่อง YouTube : Mahidol Channel
โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เป็นสาเหตุการตายอันดับต้น ๆ ของคนไทย ผู้ป่วยหลายราย ขาดความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ทำให้พลาดโอกาส ในการรักษาและทำให้เสียชีวิตได้ในที่สุดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ปัจจุบันเป็นสาเหตุการตายเป็นอันดับที่ 3 ของคนไทย สาเหตุของมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่แท้จริงเนี่ย เรายังไม่ทราบ ส่วนใหญ่ 80-90% ไม่รู้สาเหตุ มีส่วนน้อย ไม่ถึง 10% ที่เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรม
กลุ่มเสี่ยงต่อมะเร็งลำไส้ใหญ่
กลุ่มเสี่ยงต่อมะเร็งลำไส้ใหญ่ เช่น มีบุคคลในครอบครัว โดยเฉพาะ พ่อ แม่ พี่ น้อง หรือลูก เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ คนเหล่านี้ก็จะมีความเสี่ยง มากกว่าคนปกติ คนไข้ที่ภาวะลำไส้อักเสบเรื้อรัง กลุ่มนี้ก็จะมีความเสี่ยงมากกว่าคนปกติ ส่วนน้อยที่ คนที่มีลำไส้มีติ่งเยอะ ๆ เป็นหลักร้อยหลักพัน กลุ่มนี้ก็จะเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงมากกว่าคนปกติ สำหรับคนปกติยังไม่ทราบสาเหตุครับโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักแบ่งออกเป็นกี่ระยะ
มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก แบ่งออกเป็น 4 ระยะ เหมือนกับมะเร็งอื่น ๆ อันแรก ระยะที่หนึ่ง ก้อนมะเร็งยังอยู่เฉพาะที่ อยู่ในผนังของลำไส้ ยังไม่กระจายไปที่ไหนเลย นะครับ ระยะที่สอง ก็ยังอยู่ที่ผนังของลำไส้ แต่ลุกลามไปที่กล้ามเนื้อชั้นลึก ในระยะที่สาม เนี่ย มะเร็งกระจายไปที่ต่อมน้ำเหลืองข้างเคียง ระยะที่สี่ มะเร็งกระจายลุกลามไปยังอวัยวะอื่น เช่น ไปตับ ไปปอดจากประสบการณ์ของเรา ระยะของโรคเนี่ย 30% เป็นระยะที่ 4 อีก 30% เป็นระยะที่ 3 อีก 30% เป็นระยะที่ 2 และเป็นระยะที่ 1 ประมาณแค่ 10% เรามักจะรอให้มีอาการแล้วมาพบแพทย์ การที่มีอาการ แสดงว่าก้อนนั้น มีความใหญ่พอสมควร หรือว่ามีแผลลึกพอสมควร แนะนำให้มาตรวจโดยที่ไม่มีอาการ เขาเรียกว่าการตรวจคัดกรอง
คำแนะนำในการตรวจคัดกรอง
ซึ่งแนะนำผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป พูดง่าย ๆ ก็คือ ไม่ต้องมีการผิดปกติอะไรเลย คุณอายุถึง 50 เดินมาหาแพทย์ อยากตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ ทวารหนัก เราทำให้ได้ ถ้ารอให้มีอาการ มักจะมีอาการของโรคที่เพิ่มมากขึ้น(หมอ) มาโรงพยาบาลวันนี้มีอะไรผิดปกติครับ
(คนไข้) ถ่ายอุจจาระปนเลือดมาเป็นระยะเวลา 6 เดือน ค่ะ
อาการนำของมะเร็งลำไส้ใหญ่ มีอาการอะไรบ้าง
คนไข้ส่วนใหญ่ ด้วยเนื่องจาก ท้องผูก หรือบางคนก็มาเพราะท้องเสีย หรือบางคนการขับถ่ายผิดปกติ การขับถ่ายผิดปกติที่ว่าก็คือ บางคนท้องผูกบ้าง ท้องเสียบ้าง สลับกัน หรือบางคนท้องเสียถ่ายไม่ออก กินยาระบายไม่ดีขึ้น บางครั้งอุจจาระลีบเป็นเส้นก็มี ถ่ายไม่สุด ปวดเบ่ง ก็เป็นอีกอาการนำหนึ่ง หรือว่าบางคนก็ถ่ายเป็นเลือด หรือถ่ายเป็นมูกเป็นเลือดครับ ส่วนน้อยก็จะมาภาวะซีดก็ได้ หรือคลำก้อนในช่องท้องก็ได้ครับ
(หมอ) จากประวัติที่คุณชุติมาบอกผมว่า มีอาการถ่ายเป็นมูกปนเลือด และมีปวดเบ่ง ถ่ายไม่สุด และท้องผูก กินยาแล้วไม่ดีขึ้น เนี่ย ในอายุเยอะเนี่ย ผมต้องนึกถึงเรื่องก้อน หรือความผิดปกติของลำไส้ไว้ก่อนนะ
กระบวนการตรวจและวินิจฉัยมะเร็งลำไส้ใหญ่
จากข้อมูลดังกล่าว ทำให้เราสงสัยลำไส้ใหญ่มากที่สุด เราก็ก็ทำการส่องกล้อง ก็พบว่ามีก้อนอยู่ก้อนเดียว ลำไส้ตรงอื่นไม่มีก้อน เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ก็พบว่า ก้อนนั้นอยู่เฉพาะที่ ยังไม่มีการกระจายไปที่ไหน เพราะฉะนั้น การรักษาที่ดีที่สุด คือ การผ่าตัดครับ
(หมอ) จากที่เราส่องกล้องพบว่ามีก้อนอยู่ที่ลำไส้ตรงนะ ขนาดประมาณสัก 3 เซนติเมตร มีอยู่ก้อนเดียว ลำไส้ส่วนอื่นไม่มีก้อนผิดปกติ นะครับ ก้อนที่ว่า เราตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ พบว่ามีเซลล์ผิดปกติ มีเซลล์ที่ไม่ดี ภาษาชาวบ้านมักจะเรียกว่า "มะเร็งลำไส้" นะครับ
(หมอ) การที่ก้อนอยู่ในลำไส้ และยังไม่มีการกระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง หรือว่าอวัยวะอื่น ๆ ในช่องท้อง เนี่ย ก็น่าจะอยู่ระยะประมาณต้น ๆ ส่วนใหญ่ ไม่ระยะ 2 ก็ระยะ 3
การรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่
การรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่มีขั้นตอนคร่าว ๆ มีดังนี้ ระยะที่ 1-2 ที่เราคุยไว้ คือยังอยู่ที่ผนัง อยู่เฉพาะที่ การรักษาที่ดีที่สุด คือ การผ่าตัด การผ่าตัดมะเร็งลำไส้ระยะที่ 1-2 มีโอกาสหายขาด ส่วนระยะที่ 3 ซึ่งมีการกระจายไปที่ต่อมน้ำเหลือง หลังผ่าตัดแล้ว จะให้เคมี หรือเคมีและการฉายแสงเสริม เพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ สำหรับระยะที่ 4 ส่วนใหญ่ ก็ขึ้นอยู่กับอาการ มักจะผ่าตัดในอาการที่ผิดปกติ ส่วนใหญ่การรักษาหลัก ๆ ก็คือ เคมีบำบัด หรือการรักษาประคับประคอง ตามอาการของโรคครับ
[ขอขอบคุณ รองศาสตราจารย์ นายแพทย์ วรุตม์ โล่ห์สิริวัฒน์ อย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย]
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย หยินหยาง]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]
ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ช่อง YouTube | Mahidol Channel : https://www.youtube.com/mahidolchannel
Facebook | https://www.facebook.com/mahidolchannel
Mahidol University มหาวิทยาลัยมหิดล | https://www.mahidol.ac.th/th
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล | https://www.si.mahidol.ac.th/th/
