จมูกไซนัสอักเสบเสี่ยงต่อการมองเห็นและเป็นฝีในสมองได้
โรคไซนัสอักเสบมีอาการคล้ายหวัดที่หลายคนมักมองข้าม
รายงานพิเศษหัวข้อ : ไซนัสอักเสบ โรคร้าย...อาการคล้ายหวัดบรรยายโดย : นพ.พูนศักดิ์ ชื่นเจริญ
(หัวหน้าแผนกโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล)
ที่มาคลิป : พบหมอมหิดล
จมูกไซนัสอักเสบ เป็นโรคที่คนไทยส่วนมากรู้จักแต่มีความเข้าใจเกี่ยวกับโรคนี้น้อยมาก เพราะอาการของโรคจมูกไซนัสอักเสบ จะคล้าย ๆ ไข้หวัด ทำให้คนส่วนใหญ่กว่าจะรู้ตัว โรคก็ลุกลามไปแล้ว นพ.พูนศักดิ์ ชื่นเจริญ หัวหน้าแผนกโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล จะมาอธิบายให้ทุกคนเข้าใจโรคนี้มากขึ้น รวมถึงอันตรายที่ทุกคนคาดไม่ถึง(หมอ) สวัสดีครับคุณป้าครับ
(คนไข้) สวัสดีค่ะ
(หมอ) หมอชื่อหมอพูนศักดิ์นะครับ อาการวันนี้เป็นอย่างไรมาบ้างครับ
(คนไข้) วันนี้อาการก็ปวดค่ะ ปวดช่วงนี้ ปวดแถบนี้ มันเหมือนกับเป็นหวัดธรรมดา แต่ว่าก็ไม่ได้คิดว่ามันจะเป็นไซนัส แล้วตอนหลังมันปวด ทนไม่ไหว แล้วก็เลยไปโรงพยาบาล แล้วเขาก็บอกว่ามันมีอะไรค้างอยู่ข้างใน
โพรงไซนัสนี่นะครับ เป็นลักษณะของโพรงอากาศที่อยู่ในกระดูกครับ ซึ่งมีทั้งหมด 4 คู่ ประกอบด้วยบริเวณตำแหน่ง ของไซนัสที่อยู่ตำแหน่งของหัวคิ้วนะครับ เรียก Frontal Sinus ตำแหน่งที่อยู่ข้าง ๆ ตา ก็เป็น Ethmoid Sinus ตำแหน่งที่บริเวณโหนกแก้ม Maxillary Sinus ยังมีไซนัสที่อยู่ที่ตำแหน่งของ
ฐานกะโหลกศีรษะอยู่ด้วยครับ เป็น Sphenoid Sinus
ทำหน้าที่เรื่องของการถ่ายเทอากาศ ปรับอุณหภูมิเรื่องความชื้นของอากาศ ก่อนที่จะเข้าถึง ทางเดินหายใจส่วนล่างก็คือ ปอด จมูกไซนัสอักเสบก็คือ เป็นการอักเสบของโพรงไซนัส
สาเหตุของโรคจมูกไซนัสอักเสบ
สาเหตุของโรคจมูกไซนัสอักเสบ เกิดจากการที่มีการคั่งค้างของเสมหะ ที่เกิดจากการผลิตที่มากจากการมีการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียเข้าไป อันที่สอง เกิดจากการระบายไม่ทันครับ ซึ่งเกิดจากการที่มีการอุดกั้น เรื่องของการระบายของไซนัส หรือเป็นการกระตุ้น ทำให้มีการสร้างสารคัดหลั่งที่มากขึ้น ก็จะทำให้เกิดจมูกไซนัสอักเสบได้ง่ายขึ้นครับ(หมอ) แล้วมีคัดจมูก มีน้ำมูกบ้างไหมครับ
(คนไข้) ตอนเช้าพอตื่นขึ้นมา บ้วนน้ำลายออกมา เป็นน้ำตาลเหนียว ๆ แข็ง ๆ
(หมอ) เหนียว ๆ แข็ง ๆ เป็นมากี่วันแล้วครับ น้ำมูกสีน้ำตาล
กระบวนการตรวจวินิจฉัยและอาการของโรคจมูกไซนัสอักเสบ
กระบวนการวินิจฉัย ผู้ป่วยที่จะเป็นจมูกไซนัสอักเสบ จะประกอบไปด้วยการซักประวัติครับ ตรวจร่างกาย การซักประวัติ เราได้มาจากการดูอาการคัดจมูกครับ หรือว่ามีอาการน้ำมูกนะครับ ร่วมกับมีอาการปวดที่บริเวณใบหน้า หรือมีอาการสูญเสียการได้กลิ่นครับ(หมอ) คุณป้าครับ จากการตรวจร่างกายเมื่อสักครู่นี้ครับ ก็พบว่าเป็นการอักเสบของจมูกไซนัสนะครับของคุณป้านี่ ประวัติคงจะเป็นเรื้อรังมาก่อน แต่ระหว่างนี้ที่เป็นประมาณ 2 เดือนนี้ เป็นการอักเสบแบบเฉียบพลันครับ
ระยะของโรคจมูกไซนัสอักเสบ
จมูกไซนัสอักเสบแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มครับ แบ่งออกเป็นเฉียบพลัน แล้วก็เป็นแบบเรื้อรัง เราใช้เรื่องของระยะเวลา ในการที่จะแบ่งตัวจมูกไซนัสอักเสบ ถ้าไม่เกิน 3 เดือน ก็เป็นเฉียบพลัน ถ้าเกินประมาณ 3 เดือน ก็เป็นเรื้อรังการรักษาโรคจมูกไซนัสอักเสบ
การรักษาจมูกไซนัสอักเสบเฉียบพลันนะครับ เป็นการรักษาด้วยยาเป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นยาพ่นจมูก ยาปฏิชีวนะ หรือว่ายาภูมิแพ้นะครับ แต่เนื่องจากว่าถ้ามีอาการมากขึ้น เช่น มีลักษณะปวดกระบอกตามาก มีเรื่องของการมองเห็นที่เปลี่ยนไป อาจจะต้องมีการผ่าตัด ถ้ามีการลุกลาม ไปบริเวณข้างเคียงก็คือดวงตานะครับ ลุกลามไปสู่สมอง เป็นต้นเบื้องต้น การรักษา หมอจะมีตัวยาพ่นจมูกนะครับ มีตัวยาที่เกี่ยวข้องกับ เรื่องของยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อ อาการปวดจะค่อย ๆ หายไปครับ ประมาณ 2-3 วันก็จะดีขึ้นนะครับ จริง ๆ ถ้าคุณป้าสะดวกมา ก็ 2-3 วันมาติดตามอาการได้ครับ แต่ถ้าจะให้นัดยาวก็ประมาณ 1-2 อาทิตย์ แล้วแต่คุณป้าสะดวกครับ
ภาวะแทรกซ้อนของโรคจมูกไซนัสอักเสบ
ภาวะแทรกซ้อนของการไม่รักษา จมูกไซนัสอักเสบเฉียบพลันนะครับ ก็จะเป็นการลุกลามสู่อวัยวะข้างเคียง ก็คือ ดวงตา การมองเห็น ก็จะมีโอกาสสูญเสียการมองเห็นครับ ลุกลามสู่สมองทำให้เกิดภาวะอักเสบ หรือเป็นฝีหนองในสมองได้ครับคนที่มีฟันผุนะครับ มีโอกาสเสี่ยงเป็นโรคไซนัสอักเสบนะครับ โดยเฉพาะฟันซี่ที่เป็นฟันกรามบนนะครับ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านซ้ายหรือทางด้านขวา เนื่องจากโครงสร้างทางกายวิภาคศาสตร์ ของไซนัสที่โหนกแก้ม จะมีรากฟันของฟันกรามซี่บน ที่สามารถแตะไปถึงตำแหน่งของไซนัส ที่บริเวณโหนกแก้ม
จึงมีโอกาสที่จะเป็นตัวนำเชื้อ จากฟันเข้าสู่ไซนัส ทำให้เกิดจมูกไซนัสอักเสบได้ง่ายขึ้นครับ
(คนไข้) ทรมานสุด ๆ ไซนัสนี่ คนที่เป็นโรคไซนัสนะ เป็นตั้งแต่เนิ่น ๆ นะ ควรรีบมาหาหมอเลย อย่าปล่อยให้เป็น ถ้ามันเรื้อรังแล้ว จะเป็นแบบป้า มันทรมานนะโรคไซนัส ใครอย่าคิดว่าไม่ทรมาน
อาการของไซนัสอักเสบต่างจากหวัดธรรมดาอย่างไร
ถ้าสมมุติมีอาการจาม คัดจมูก น้ำมูกนะครับ เป็นหวัดธรรมดาในช่วง 5 วัน ก็สามารถรักษาตามอาการได้ แต่ถ้ามีเรื่องของการสูญเสียการได้กลิ่น หรือมีอาการปวดศีรษะ ก็จะวินิจฉัยเป็นเรื่องของจมูกไซนัสอักเสบ มักจะต้องมาซักประวัติ ตรวจร่างกายโดยแพทย์ แล้วก็ให้การรักษาอย่างเหมาะสมครับ ถ้าคุณมีปัญหาสุขภาพ อย่าลืมมาพบหมอนะครับCredit :
[ขอขอบคุณ นพ.พูนศักดิ์ ชื่นเจริญ อย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย]
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย หยินหยาง]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]
ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ช่อง YouTube : Mahidol Channel : https://www.youtube.com/mahidolchannel
Facebook : https://www.facebook.com/mahidolchannel
Mahidol University มหาวิทยาลัยมหิดล : https://www.mahidol.ac.th/th
Website : https://www.mahidolchannel.com