การอักเสบของหูชั้นนอก มีปัจจัยเสี่ยงจากอะไรได้บ้าง หมอมีคำตอบ

หูอักเสบอาจลุกลามไปยังกระดูกบริเวณฐานกะโหลก เกิดเป็นอัมพาตได้ ต้องผ่าตัด

การอักเสบของหูชั้นนอก มีปัจจัยเสี่ยงจากอะไรได้บ้าง หมอมีคำตอบ

รายงานพิเศษหัวข้อ : หูชั้นนอกอักเสบ โรคใกล้ตัวของคนชอบแคะหู
บรรยายโดย : พญ.ธนสรัญ วัชราดิลกกุล
(แพทย์ประจำแผนกโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก มหาวิทยาลัยมหิดล )
ที่มาคลิป : พบหมอมหิดล

พฤติกรรมการปั่นหูแคะหูหลังอาบน้ำ คงเป็นพฤติกรรมที่ใครหลายคนปฏิบัติกันเป็นประจำ เพราะคิดว่าการปั่นหูหรือแคะหูเป็นการทำความสะอาดหู แต่พฤติกรรมเหล่านี้อาจเป็นจุดเริ่มต้นของโรคร้ายในหูของเราได้

          คนที่ชอบเอาไม้ปั่นหูไปปั่นทุกครั้ง หลังจากอาบน้ำ เป็นการกระทำหรือพฤติกรรมที่ไม่จำเป็นค่ะเพราะว่าอาจเป็นสาเหตุ ทำให้เกิดหูอักเสบได้ง่าย ถ้าเป็นหูชั้นนอกอักเสบที่ลุกลามมาก อาจทำให้เกิดใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก หรืออัมพาตใบหน้าครึ่งซีกได้

ส่วนประกอบของหูมีอะไรบ้าง

          หูของเราประกอบไปด้วย 3 ส่วนค่ะ คือ หูชั้นนอก ชั้นกลาง และหูชั้นใน หูชั้นนอก ก็คือ รวมตั้งแต่ ใบหู ช่องหู ตลอดจนถึงเยื่อแก้วหูค่ะ ส่วนหูชั้นกลางนั้น ก็คือ ส่วนที่ต่อจากเยื่อแก้วหู ประกอบด้วย กระดูกค้อน ทั่ง โกลน ในหูชั้นกลางค่ะ แล้วก็ หูชั้นใน หมายถึงประสาทหูค่ะ

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับขี้หู

          ส่วนมากก็จะเจออาการบาดเจ็บ จากหูชั้นนอกอักเสบมากที่สุด เนื่องจากเป็นบริเวณที่คนไข้สามารถแคะถึง โดยใช้ไม้แคะหูหรือว่าใช้ คอตตอนบัด คนไข้ส่วนมากเข้าใจผิด คิดว่าขี้หูเป็นสิ่งที่สกปรก จึงพยายามแคะหรือว่าเขี่ยออกมา ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิดค่ะ เพราะว่าจริง ๆ แล้วขี้หูมีประโยชน์ ซึ่งจะมีฤทธิ์เป็นกรดอ่อน ๆ ทำให้สภาพสมดุลในช่องหู มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคน้อยลง
(หมอ) สวัสดีค่ะ
(คนไข้) สวัสดีครับ
(หมอ) วันนี้มีอาการอย่างไรมานะคะ
(คนไข้) มีอาการปวดหูและก็แสบหู

อาการที่เกิดจากหูอักเสบ

          (หมอ) คนไข้มักจะมาด้วยอาการปวดหู มีหูอื้อ มีหนองไหลจากหูได้ การได้ยินอาจลดลง ในบางครั้งเวลาอ้าปากหรือขยับปาก ก็อาจจะปวดบริเวณหน้าหูหรือขากรรไกรได้ค่ะ
(คนไข้) ปกติเคยใช้ไม้แคะหู หรือว่าชอบเอาคอตตอนบัดอะไร เข้าไปเช็ดในรูหูไหมคะ
(คนไข้) ก็จะเป็นช่วงที่หลังจากอาบน้ำเสร็จ

สาเหตุของการอักเสบของหูชั้นนอก

          (หมอ) สาเหตุหลัก ๆ ก็เกิดจากพฤติกรรม การแคะหูปั่นหูนี่แหละค่ะ ที่ทำให้เกิดการอักเสบของหูชั้นนอก เพราะว่าจะเกิดแผลบริเวณหูชั้นนอก ทำให้มีการติดเชื้อโรค เชื้อแบคทีเรียที่อยู่บริเวณในผิวหนังรูหู ก่อโรคทำให้เกิดการอักเสบ
          แต่ว่าสาเหตุอื่น ๆ ก็พบได้ เช่น พฤติกรรมการว่ายน้ำ ดำน้ำ ก็จะทำให้น้ำเข้าหู น้ำเข้าหูทำให้เกิดการอักเสบของหูชั้นนอก
          (หมอ) จากการที่ตรวจร่างกายและตรวจหูแล้ว ก็พบว่ามีการอักเสบของหูชั้นนอกค่ะ คุณมนัสชัย ซึ่งหูชั้นนอกนี่ เดี๋ยวหมออธิบายให้ฟังนะ หูชั้นนอกก็คือจะเป็นตำแหน่งตรง ตั้งแต่ช่องหูด้านหน้าไปจนถึงเยื่อแก้วหู

การตรวจวินิจฉัยและวิธีการรักษา

          เมื่อตรวจพบว่ามีการอักเสบของรูหูชั้นนอก อาจพบหนองหรือว่าเนื้อเยื่อที่ตาย หรือเนื้อเยื่ออักเสบ  แพทย์ก็จะทำความสะอาดรูหู โดยการดูดด้วยเครื่องดูดขี้หูนะคะ
          นอกจากนี้ก็จะใช้ยาหยอดหูที่ผสมยาปฏิชีวนะ แต่ในบางรายที่เกิดการอักเสบมาก หรือว่าผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น คนไข้ที่เป็นเบาหวาน หรือได้รับยากดภูมิ หรือเป็นมะเร็งที่ต้องได้รับการฉายแสง หรือให้เคมีบำบัด ก็อาจจะให้ยาปฏิชีวนะ ชนิดรับประทานร่วมด้วยค่ะ

การรักษาการอักเสบของหูชั้นนอก

          (หมอ) เมื่อสักครู่หมอก็ได้ทำการดูด ตัวที่เป็นหนองบริเวณในช่องหูออก ทำความสะอาดช่องหูให้เรียบร้อยแล้ว แล้วเดี๋ยวหมอจะมียาหยอดหูที่เป็นยาฆ่าเชื้อ ให้คุณมนัสชัยไปหยอดหู แล้วก็มียาแก้ปวดระหว่างกลับไปก็พยายามระวังน้ำเข้าหู แล้วก็ไม่แคะหูนะคะ เดี๋ยวหมอจะนัด 1 สัปดาห์มาตรวจหู มาดูอีกทีว่าอาการดีขึ้นไหม

อาการขั้นรุนแรงจากการอักเสบของหูชั้นนอก

          ถ้าเป็นหูชั้นนอกอักเสบที่ลุกลามมาก และอาจลุกลามเข้าไปยังกระดูกบริเวณฐานกะโหลก ทำให้เกิดใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก หรืออัมพาตใบหน้าครึ่งซีกได้
          ในกรณีที่มีการอักเสบลุกลาม ก็อาจจะมีการผ่าตัดร่วมด้วย คนไข้ที่คิดว่าเป็นแผลในหูเล็ก ๆ และไปซื้อยามาหยอดเอง จริง ๆ หมอไม่แนะนำค่ะ

คำแนะนำในการซื้อยามาหยอดเอง

          เนื่องจากว่ายาหยอดหูมีหลายชนิด บางครั้งคนไข้อาจเกิดการแพ้ หรือถ้าคนไข้มีการทะลุของเยื่อแก้วหู ยาบางชนิดที่ผสมยาปฏิชีวนะ อาจจะทำลายประสาทหูชั้นในได้
          ถ้าเกิดว่าคนไข้ที่มีขี้หูตัน ไปที่โรงพยาบาล ไปพบหมอเฉพาะทางหู คอ จมูก ก็สามารถที่จะไปดูดขี้หูที่อุดตันออกได้ แต่โดยปกติแล้วถ้าเกิดไม่มีขี้หูอุดตัน ไม่มีอาการหูอื้อ ขี้หูในช่องหูก็ไม่จำเป็นต้องไปดูดออก ก็หากมีอาการอักเสบ เช่น อาการปวดหู หูอื้อ หรือมีหนองไหล ก็ควรมาตรวจกับแพทย์เฉพาะทางหู คอ จมูก เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัย และการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม หากคุณมีปัญหาสุขภาพ อย่าลืมมาพบหมอกันนะคะ

[ขอขอบคุณ  พญ.ธนสรัญ วัชราดิลกกุล อย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย]
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย หยินหยาง]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]

ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ช่อง YouTube | Mahidol Channel : https://www.youtube.com/mahidolchannel
Facebook | https://www.facebook.com/mahidolchannel
Mahidol University มหาวิทยาลัยมหิดล | https://www.mahidol.ac.th/th
Website | https://www.mahidolchannel.com | https://channel.mahidol.ac.th/
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล | https://www.si.mahidol.ac.th/th/